Ngành chế biến gang thép đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế, tuy nhiên, nó cũng đi kèm với nhiều thách thức về môi trường và xã hội. Để đảm bảo sự phát triển bền vững, ngành thép cần nỗ lực thực hiện các giải pháp hiệu quả nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và nâng cao đời sống người lao động.
Những thách thức đối với sự phát triển của ngành thép
- Ô nhiễm môi trường: Ngành thép là một trong những ngành công nghiệp gây ô nhiễm môi trường nặng nề nhất. Quá trình sản xuất thải ra lượng lớn khí nhà kính, bụi mịn, nước thải và chất thải rắn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng không khí, nguồn nước và hệ sinh thái.
- Sử dụng tài nguyên thiên nhiên: Ngành thép tiêu thụ lượng lớn tài nguyên thiên nhiên như quặng sắt, than cốc, nước,… dẫn đến nguy cơ cạn kiệt tài nguyên và ảnh hưởng đến sự đa dạng sinh học.
- An toàn lao động: Ngành thép có tỷ lệ tai nạn lao động cao do môi trường làm việc nguy hiểm, tiếp xúc với các yếu tố độc hại.
- Biến động giá nguyên liệu đầu vào: Giá quặng sắt, than cốc, phôi thép, … là những nguyên liệu đầu vào chính của ngành thép có biến động mạnh, ảnh hưởng trực tiếp đến giá thành sản xuất và lợi nhuận của doanh nghiệp.
- Biến động giá nguyên liệu do nhiều yếu tố như:Cung cầu thị trường thế giới. Chính sách của các nước xuất khẩu nguyên liệu. Chi phí vận chuyển.
- Cạnh tranh gay gắt: Ngành thép Việt Nam có nhiều doanh nghiệp tham gia, dẫn đến cạnh tranh gay gắt về giá cả, thị trường tiêu thụ. Các doanh nghiệp thép Việt Nam phải cạnh tranh với các doanh nghiệp thép nước ngoài có quy mô lớn, công nghệ tiên tiến và giá thành sản xuất thấp.
- Nhu cầu tiêu thụ thép trong nước phụ thuộc vào nhiều yếu tố như:
- Tình hình phát triển kinh tế.
- Ngành xây dựng, bất động sản.
- Nhu cầu tiêu dùng của người dân.
- Nhu cầu tiêu thụ thép có thể tăng trưởng chậm lại hoặc giảm do ảnh hưởng của dịch Covid-19, tình hình kinh tế khó khăn và sự cạnh tranh từ các vật liệu thay thế.
Giải pháp để phát triển ngành thép bền vững
- Áp dụng công nghệ tiên tiến: Sử dụng các công nghệ tiên tiến, hiện đại để giảm thiểu tiêu hao năng lượng, khí thải và chất thải trong quá trình sản xuất. Ví dụ: áp dụng công nghệ lò điện hồ quang (EAF) thay cho lò cao, sử dụng công nghệ lọc bụi tiên tiến, tái sử dụng nước thải.
- Tăng cường sử dụng nguyên liệu tái chế: Tận dụng phế liệu thép và các nguyên liệu tái chế khác để giảm thiểu sử dụng tài nguyên thiên nhiên.
- Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường: Tăng cường đào tạo, nâng cao ý thức của cán bộ, công nhân viên về bảo vệ môi trường, an toàn lao động.
- Phát triển kinh tế tuần hoàn: Áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn trong ngành thép, hướng đến tái sử dụng, tái chế và giảm thiểu rác thải.
- Hợp tác quốc tế: Tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực nghiên cứu, phát triển công nghệ sản xuất thép sạch và an toàn.
Lợi ích
- Bảo vệ môi trường: Giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, góp phần bảo vệ môi trường sống cho thế hệ tương lai.
- Tiết kiệm chi phí: Sử dụng năng lượng hiệu quả, giảm thiểu tiêu hao nguyên vật liệu, giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí sản xuất.
- Nâng cao năng lực cạnh tranh: Nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng nhu cầu thị trường ngày càng cao về sản phẩm thép xanh, thân thiện với môi trường.
- Tăng cường uy tín thương hiệu: Doanh nghiệp thực hiện phát triển bền vững sẽ được đánh giá cao về uy tín, trách nhiệm xã hội, thu hút đầu tư và khách hàng.
Phát triển bền vững là mục tiêu quan trọng của ngành chế biến gang thép. Ngành thép cần chung tay nỗ lực áp dụng các giải pháp hiệu quả để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, nâng cao đời sống người lao động và hướng đến tương lai xanh cho ngành thép.
