Quy định về xử lý bụi trong nhà máy sản xuất xi măng thường phụ thuộc vào các tiêu chuẩn môi trường và quy định pháp luật của quốc gia. Các tiêu chuẩn xử lý bụi nhà máy sản xuất xi măng được quy định bởi các văn bản pháp luật của Việt Nam và các tổ chức quốc tế.
Theo luật bảo vệ môi trường năm 2020:
- Mọi hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ phải tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường, trong đó có quy định về xử lý bụi.
- Các cơ sở sản xuất xi măng phải có hệ thống xử lý bụi đạt tiêu chuẩn quy định
Tiêu chuẩn Việt Nam
QCVN 23:2009/BTNMT – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng không khí xung quanh
- Tiêu chuẩn này quy định các giới hạn cho phép đối với các thông số ô nhiễm trong khí thải của các nguồn thải, bao gồm cả nhà máy sản xuất xi măng. Đối với bụi, tiêu chuẩn quy định nồng độ tối đa cho phép đối với khí thải của lò nung xi măng là 200 mg/Nm3.
QCVN 16:2013/BTNMT – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải lò đốt trong các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ
- Tiêu chuẩn này quy định các giới hạn cho phép đối với các thông số ô nhiễm trong khí thải của các lò đốt trong các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, bao gồm cả nhà máy sản xuất xi măng. Đối với bụi, tiêu chuẩn quy định nồng độ tối đa cho phép đối với khí thải của lò nung xi măng là 200 mg/Nm3.
Theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 61-MT:2016/BTNMT về khí thải công nghiệp
- Tiêu chuẩn giới hạn phát thải bụi đối với các cơ sở sản xuất xi măng như sau:
- Nồng độ bụi tổng cộng (PM) không được vượt quá 100 mg/Nm³ (đối với lò nung clinker mới) và 200 mg/Nm³ (đối với các cơ sở hiện có).
- Các chất ô nhiễm khác như SO₂, NOx, CO, và các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOCs) cũng có các giới hạn cụ thể.
- Các cơ sở sản xuất xi măng phải lắp đặt và vận hành hệ thống xử lý bụi để đảm bảo chất lượng khí thải đầu ra đạt tiêu chuẩn quy định.
Theo tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 6265:2016 về hệ thống xử lý bụi công nghiệp
- Hệ thống xử lý bụi công nghiệp phải đảm bảo các yêu cầu sau:
- Hiệu quả xử lý bụi phải đạt tối thiểu 99%.
- Không gây ô nhiễm môi trường.
- Đảm bảo an toàn cho người vận hành.
Tiêu chuẩn quốc tế
- ISO 12500 – Bụi trong khí thải của các nhà máy xi măng – Yêu cầu về thiết kế, lắp đặt, vận hành và bảo trì hệ thống xử lý bụi: Tiêu chuẩn này quy định các yêu cầu về thiết kế, lắp đặt, vận hành và bảo trì hệ thống xử lý bụi trong các nhà máy xi măng.
- ISO 14950 – Bụi trong khí thải của các nhà máy xi măng sử dụng nhiên liệu than – Yêu cầu về thiết kế, lắp đặt, vận hành và bảo trì hệ thống xử lý bụi: Tiêu chuẩn này quy định các yêu cầu về thiết kế, lắp đặt, vận hành và bảo trì hệ thống xử lý bụi trong các nhà máy xi măng sử dụng nhiên liệu than.
- Tiêu chuẩn UNEP về bụi PM2.5: Tổ chức bảo vệ môi trường thế giới (UNEP) khuyến nghị nồng độ bụi PM2.5 trong không khí không được vượt quá 10 mg/m3. Nồng độ bụi PM2.5 cao có thể gây ra các vấn đề về sức khỏe nghiêm trọng hơn như ung thư phổi, hen suyễn, viêm phế quản mãn tính,…
- Tiêu chuẩn ISO về hệ thống xử lý bụi: Tiêu chuẩn ISO 14969:2010 quy định các yêu cầu đối với hệ thống xử lý bụi công nghiệp. Tiêu chuẩn này bao gồm các yêu cầu về hiệu quả xử lý bụi, an toàn, bảo vệ môi trường,…
Tiêu chuẩn của các tổ chức uy tín
EPA (Cơ quan bảo vệ môi trường Hoa Kỳ)
- EPA quy định nồng độ tối đa cho phép đối với bụi trong khí thải của các nhà máy sản xuất xi măng là 200 mg/Nm3.
ASHRAE (Hiệp hội kỹ sư nhiệt và khí lạnh Hoa Kỳ)
- ASHRAE quy định nồng độ tối đa cho phép đối với bụi trong khí thải của các nhà máy sản xuất xi măng là 200 mg/Nm3.
Lựa chọn tiêu chuẩn phù hợp
Việc lựa chọn tiêu chuẩn xử lý bụi nhà máy sản xuất xi măng phù hợp cần dựa trên các yếu tố sau:
- Tiêu chuẩn của quốc gia hoặc tổ chức uy tín: Cần lựa chọn tiêu chuẩn của quốc gia hoặc tổ chức uy tín để đảm bảo tính phù hợp với quy định pháp luật và yêu cầu của người dân.
- Tình trạng ô nhiễm môi trường tại khu vực: Cần lựa chọn tiêu chuẩn có giới hạn cho phép phù hợp với tình trạng ô nhiễm môi trường tại khu vực.
- Tính chất của khí thải: Cần lựa chọn tiêu chuẩn có giới hạn cho phép phù hợp với tính chất của khí thải từ nhà máy sản xuất xi măng.
- Hiệu quả xử lý bụi: Cần lựa chọn tiêu chuẩn có giới hạn cho phép phù hợp với hiệu quả xử lý bụi của hệ thống xử lý bụi.
Việc tuân thủ các tiêu chuẩn xử lý bụi nhà máy sản xuất xi măng là cần thiết để bảo vệ môi trường và sức khỏe con người.
Các nhà máy sản xuất xi măng cần tuân thủ các tiêu chuẩn xử lý bụi nêu trên để đảm bảo bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng.
Dưới đây là một số phương pháp xử lý bụi phổ biến được sử dụng tại các nhà máy sản xuất xi măng:
- Phương pháp lọc bụi tĩnh điện: Phương pháp này sử dụng các điện cực để tạo ra điện trường. Các hạt bụi trong khí thải sẽ bị hút bám vào các điện cực mang điện tích âm. Sau đó, các hạt bụi sẽ được thu gom và xử lý.
- Phương pháp lọc bụi túi: Phương pháp này sử dụng các túi lọc để giữ lại các hạt bụi trong khí thải. Các hạt bụi có kích thước lớn hơn sẽ bị giữ lại trên bề mặt túi lọc. Khí thải sau khi đã tách bụi sẽ được dẫn ra ngoài.
- Phương pháp lọc bụi ướt: Phương pháp này sử dụng nước để rửa trôi các hạt bụi trong khí thải. Khí thải được phun qua các tấm chắn ướt. Các hạt bụi sẽ bị giữ lại trên các tấm chắn ướt và được rửa trôi xuống dưới.
Việc lựa chọn phương pháp xử lý bụi phù hợp cần căn cứ vào các yếu tố như:
- Đặc điểm của bụi xi măng: Bụi xi măng có kích thước nhỏ, độ ẩm cao.
- Công suất phát sinh bụi: Công suất phát sinh bụi quyết định đến quy mô của hệ thống xử lý bụi.
- Nhiệt độ khí thải: Nhiệt độ khí thải ảnh hưởng đến hiệu quả của các phương pháp xử lý bụi.
- Yếu tố kinh tế: Chi phí đầu tư ban đầu và chi phí vận hành hệ thống xử lý bụi cần được cân nhắc kỹ lưỡng.
- Bên cạnh việc lựa chọn phương pháp xử lý bụi phù hợp, cần chú ý đến việc bảo trì, bảo dưỡng hệ thống xử lý bụi thường xuyên để đảm bảo hệ thống hoạt động hiệu quả và kéo dài tuổi thọ.
