Túi vải lọc bụi là thành phần cốt lõi trong hệ thống lọc bụi túi vải (baghouse dust collector), được sử dụng rộng rãi trong các ngành công nghiệp như nhiệt điện, xi măng, chế biến gỗ, thực phẩm và hóa chất. Chúng giúp thu gom bụi mịn, giảm phát thải ô nhiễm không khí và bảo vệ môi trường, đồng thời đảm bảo tuân thủ các quy định như QCVN 19:2021/BTNMT tại Việt Nam hoặc tiêu chuẩn EPA ở Mỹ. Việc lựa chọn túi vải phù hợp không chỉ ảnh hưởng đến hiệu suất hệ thống mà còn đến chi phí vận hành và tuổi thọ thiết bị. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các tiêu chuẩn cần biết khi chọn túi vải lọc bụi, dựa trên đặc tính bụi, môi trường hoạt động và yêu cầu kỹ thuật.
Các tiêu chuẩn chính khi lựa chọn túi vải lọc bụi
Khi chọn túi vải lọc bụi, cần xem xét nhiều yếu tố để đảm bảo hiệu quả lọc cao, độ bền tốt và chi phí hợp lý. Dưới đây là các tiêu chuẩn quan trọng nhất:
Vật liệu túi lọc
Vật liệu là yếu tố quyết định khả năng chịu nhiệt, hóa chất và độ bền của túi lọc. Các loại phổ biến bao gồm:
- Polyester (PE): Phù hợp cho nhiệt độ dưới 150°C, chịu mài mòn tốt, giá rẻ, hiệu suất lọc cao với bụi khô. Thường dùng trong ngành thực phẩm hoặc xi măng.
- Nomex (Meta-Aramid): Chịu nhiệt lên đến 220°C, chống bám dính và mài mòn, lý tưởng cho bụi nóng từ lò đốt rác hoặc nhiệt điện.
- Acrylic: Chịu nhiệt 120-150°C, chống ẩm và dầu tốt, dùng cho bụi dính trong chế biến thực phẩm.
- PPS (Polyphenylene Sulfide) hoặc PTFE (Teflon): Chịu nhiệt cao (lên đến 260°C), kháng axit và hóa chất mạnh, phù hợp cho môi trường ăn mòn như hóa chất hoặc phân bón.
- P84 (Polyimide): Dùng cho bụi mịn và nhiệt độ cao, với khả năng lọc hiệu quả PM2.5.
Lựa chọn vật liệu cần dựa trên đặc tính bụi: bụi mịn cần vải có lỗ nhỏ, bụi dính cần bề mặt chống bám.
Nhiệt độ hoạt động
Nhiệt độ khí thải là tiêu chuẩn then chốt, vì vượt quá giới hạn có thể gây cháy nổ hoặc hỏng túi.
- Dưới 150°C: Sử dụng Polyester hoặc Acrylic.
- 150-220°C: Nomex hoặc PPS.
- Trên 220°C: PTFE hoặc P84.
Cần đo nhiệt độ thực tế và chọn túi có biên độ an toàn (thường +20-30°C).
Khả năng chịu hóa chất và môi trường
Môi trường khí thải có thể chứa axit, kiềm, ẩm hoặc dầu, ảnh hưởng đến tuổi thọ túi.
- Chịu axit/kiềm: PPS hoặc PTFE cho khí chứa SO2, NOx.
- Chịu ẩm/dầu: Acrylic hoặc Polyester với lớp phủ chống nước.
- Độ mài mòn: Nomex cho bụi cứng như xi măng.
Xem xét độ ẩm để tránh ngưng tụ gây tắc nghẽn.
Kích thước và thiết kế
Kích thước phải phù hợp hệ thống để đảm bảo lưu lượng khí và áp suất chênh lệch thấp.
- Đường kính: 100-300mm (thường 110-250mm).
- Chiều dài: 1.5-6m, tùy công suất.
- Thiết kế: Hình trụ tròn, miệng vòng thép đàn hồi hoặc dây rút; đáy may 2 lớp để chịu lực.
- Tính toán dựa trên lưu lượng khí: Diện tích lọc = Lưu lượng / Vận tốc lọc (thường 1-2 m/phút).
Hiệu suất lọc và vận tốc lọc
- Hiệu suất lọc đo bằng tỷ lệ thu gom bụi (95-99.9%), phụ thuộc kích thước lỗ vải và trọng lượng (400-600g/m²).
- Bụi mịn (PM2.5): Chọn vải có màng PTFE để đạt hiệu suất cao.
- Vận tốc lọc: 0.5-2 m/phút, tùy ngành (thấp hơn cho bụi mịn).
Độ bền và tuổi thọ
- Túi cần chịu mài mòn, giãn nở thấp (<35% ngang, <55% dọc).
- Tuổi thọ thường 2-5 năm, tùy bảo dưỡng. Chọn túi có lớp phủ (singed, glazed) để dễ làm sạch.
Tiêu chuẩn chất lượng và an toàn
- Tuân thủ ISO 9001:2015 cho sản xuất, ASTM hoặc EN cho kiểm tra. Đảm bảo an toàn cháy nổ cho bụi dễ cháy.
Chi phí và bảo dưỡng
Cân bằng chi phí ban đầu với tuổi thọ. Túi rẻ nhưng kém bền có thể tăng chi phí thay thế. Ưu tiên nhà cung cấp uy tín như Tân Thanh hoặc Donaldson.
Lựa chọn túi vải lọc bụi đòi hỏi phân tích kỹ lưỡng các tiêu chuẩn về vật liệu, nhiệt độ, hóa chất và hiệu suất để đảm bảo hệ thống hoạt động tối ưu, giảm thiểu ô nhiễm và tiết kiệm chi phí. Doanh nghiệp nên tham khảo chuyên gia hoặc thử nghiệm mẫu trước khi triển khai. Với sự phát triển công nghệ, các túi lọc thông minh (với lớp phủ tiên tiến) sẽ ngày càng phổ biến, góp phần vào sản xuất bền vững.
