Vật liệu chống cháy tối ưu cho quán Karaoke

Quán karaoke, với đặc thù về thiết kế không gian kín, nhiều vật liệu dễ cháy (mút tiêu âm, thảm, rèm, ghế bọc vải) và nguồn nhiệt/điện phức tạp (hệ thống âm thanh, ánh sáng, điều hòa), luôn tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ cao. Thảm kịch cháy quán karaoke đã xảy ra nhiều lần, gây thiệt hại nghiêm trọng về người và của, cho thấy tầm quan trọng sống còn của việc lựa chọn và ứng dụng vật liệu chống cháy tối ưu

Việc đầu tư vào vật liệu chống cháy không chỉ là tuân thủ quy định pháp luật mà còn là thể hiện trách nhiệm của chủ đầu tư đối với sinh mạng khách hàng, nhân viên và sự bền vững của cơ sở kinh doanh.

I. Tại sao quán Karaoke dễ cháy và hậu quả nghiêm trọng?

• Vật liệu dễ cháy: Mút tiêu âm (mút trứng, mút gai), thảm trải sàn, rèm cửa, vải bọc ghế sofa, gỗ trang trí là những vật liệu phổ biến nhưng đa số đều rất dễ bắt lửa và cháy lan nhanh.
• Không gian kín, nhiều ngóc ngách: Tạo điều kiện cho khói và nhiệt tích tụ nhanh chóng, gây khó khăn cho việc thoát hiểm và công tác cứu hộ.
• Hệ thống điện phức tạp: Hệ thống âm thanh, ánh sáng công suất lớn, đường dây điện chằng chịt, dễ gây chập cháy nếu không được lắp đặt và bảo trì đúng cách.
• Nguồn nhiệt: Tàn thuốc lá, chập điện, sự cố về thiết bị âm thanh/ánh sáng.
• Khói độc: Khi cháy, các vật liệu thông thường phát sinh lượng khói đen dày đặc và khí độc (CO, HCN…) gây ngạt nhanh chóng, là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong.

II. Tiêu chuẩn về vật liệu chống cháy cho quán Karaoke:

Để đảm bảo an toàn PCCC, các vật liệu sử dụng trong quán karaoke cần tuân thủ các quy định hiện hành, đặc biệt là các quy định về chống cháy lan. Tại Việt Nam, các quy chuẩn như QCVN 06:2022/BXD (An toàn cháy cho nhà và công trình) quy định rõ về giới hạn chịu lửa của vật liệu.

Vật liệu chống cháy thường được phân loại theo khả năng chịu lửa:

• Vật liệu không cháy: (A)
• Vật liệu khó cháy: (B1)
• Vật liệu cháy lan chậm: (B2)
• Vật liệu dễ cháy: (B3)
• Ưu tiên hàng đầu là sử dụng vật liệu không cháy (A) hoặc khó cháy (B1) cho càng nhiều hạng mục càng tốt.

III. Các vật liệu chống cháy tối ưu cho từng hạng mục của Quán Karaoke:

Để đạt hiệu quả tối đa, cần kết hợp nhiều loại vật liệu chống cháy cho các bộ phận khác nhau của quán karaoke:

1. Cho Tường, Trần và Vách Ngăn:

• Tấm Silicone chịu nhiệt: Tấm silicone chịu nhiệt là một vật liệu polymer tổng hợp được sản xuất từ silicone rubber, nổi bật với khả năng duy trì tính chất vật lý và hóa học ổn định trong một dải nhiệt độ rất rộng, từ nhiệt độ cực thấp đến cực cao. Nhờ những đặc tính ưu việt này, tấm silicone chịu nhiệt đã trở thành giải pháp lý tưởng trong nhiều ứng dụng đòi hỏi độ bền và hiệu suất cao trong môi trường khắc nghiệt.

• Tấm thạch cao chống cháy: Đây là lựa chọn phổ biến và hiệu quả. Tấm thạch cao chống cháy được gia cường bằng sợi thủy tinh và phụ gia đặc biệt, có khả năng chịu lửa lên đến 2-3 giờ. Khi gặp nhiệt độ cao, thạch cao giải phóng phân tử nước bị hóa rắn, tạo thành lớp màn hơi nước ngăn cản sự lan truyền của lửa.
• Ứng dụng: Làm vách ngăn phòng, trần nhà, tường bao.
• Bông khoáng (Rockwool) hoặc Bông thủy tinh (Glasswool):
• Ứng dụng: Được nhồi bên trong các vách thạch cao hoặc ốp phía sau các tấm tiêu âm để tăng cường khả năng cách âm và chống cháy. Bông khoáng có khả năng chịu nhiệt rất cao (trên 1000°C), không bắt cháy.
• Tấm Panel chống cháy (EPS/Rockwool Panel):
• Ứng dụng: Làm vách ngăn nhanh chóng, trần nhà. Lõi bông khoáng (Rockwool) là lựa chọn tối ưu nhất về chống cháy.
• Gỗ công nghiệp chống cháy: Gỗ MDF hoặc ván dăm được tẩm hóa chất chống cháy hoặc phủ lớp bề mặt chống cháy.
• Ứng dụng: Ốp trang trí tường, trần, làm cửa.

2. Cho vật liệu tiêu âm và cách âm (quan trọng nhất):

Đây là hạng mục thường gây cháy nhanh nhất và tạo ra nhiều khói độc nhất, cần được đặc biệt chú ý.

• Mút tiêu âm chống cháy (Fire-rated Acoustic Foam): Thay thế hoàn toàn các loại mút thông thường. Loại mút này được xử lý bằng hóa chất chống cháy hoặc được sản xuất từ vật liệu có khả năng chống cháy tự nhiên (như melamine foam). Khi tiếp xúc với lửa, nó chỉ cháy xém, không bùng thành ngọn lửa lớn và hạn chế phát sinh khói độc.
• Gỗ tiêu âm chống cháy: Các tấm gỗ tiêu âm được tẩm hóa chất chống cháy hoặc phủ veneer chống cháy.
• Len gỗ tiêu âm (Wood Wool Cement Board): Vật liệu tự nhiên thân thiện môi trường, có khả năng tiêu âm tốt và đặc biệt là không cháy, không tạo khói độc. Khi gặp lửa, nó chỉ cháy thành than mà không bùng ngọn.
• Vải bọc tiêu âm chống cháy (Fire-rated Acoustic Fabric): Bọc bên ngoài các tấm mút hoặc vật liệu tiêu âm, cần chọn loại vải được xử lý chống cháy theo tiêu chuẩn.

3. Cho sàn nhà:

• Gạch men, Đá granite, Đá cẩm thạch: Các vật liệu này bản chất là không cháy.
• Thảm chống cháy (Fire-resistant Carpet): Nếu bắt buộc phải dùng thảm, cần chọn loại thảm có chứng nhận chống cháy (Ví dụ: Class Bfl-s1, Class 1 theo tiêu chuẩn của các nước phát triển). Loại thảm này có khả năng tự dập tắt lửa khi nguồn nhiệt được loại bỏ, hoặc cháy rất chậm, hạn chế khói.
• Sàn Vinyl chống cháy: Loại sàn nhựa tổng hợp có khả năng chống cháy lan.

4. Cho cửa và lối thoát hiểm:

• Cửa chống cháy (Fire-rated Door): Bắt buộc phải có tại các vị trí quan trọng như cửa phòng, cửa thoát hiểm. Cửa chống cháy có cấu tạo đặc biệt (thép, gỗ chống cháy, lõi vật liệu chịu lửa) và gioăng cao su trương nở khi gặp nhiệt, giúp ngăn khói và lửa lan sang khu vực khác trong một khoảng thời gian nhất định (thường 60, 90, 120 phút).
• Bảng chỉ dẫn thoát hiểm và đèn thoát hiểm: Phải là loại phát sáng trong bóng tối và hoạt động được ngay cả khi mất điện.

5. Cho hệ thống dây điện và thiết bị điện:

• Dây điện chống cháy/chậm cháy (Fire-resistant/Low Smoke Halogen Free Cable): Thay thế toàn bộ dây điện thông thường. Loại dây này khi cháy sẽ không duy trì ngọn lửa, và phát sinh rất ít khói, khí độc, giúp bảo vệ con người và tài sản tốt hơn.
• Ống luồn dây điện chống cháy: Để bảo vệ dây điện và tránh cháy lan.
• Thiết bị điện đạt chuẩn an toàn: Sử dụng các thiết bị âm thanh, ánh sáng, điều hòa có nguồn gốc rõ ràng, đạt các tiêu chuẩn an toàn điện.

6. Sơn chống cháy và phun chống cháy:

• Sơn chống cháy: Phủ lên bề mặt gỗ, kim loại, giúp làm chậm quá trình cháy hoặc tạo lớp bọt phồng ngăn cách lửa với vật liệu gốc.
• Chất chống cháy dạng phun: Có thể phun lên rèm, vải bọc, một số loại mút để tăng khả năng chống cháy tạm thời.

IV. Những lưu ý quan trọng khác khi lựa chọn và thi công:

• Chứng nhận và nguồn gốc: Luôn yêu cầu nhà cung cấp đưa ra các chứng nhận hợp quy, chứng chỉ kiểm định về khả năng chống cháy của vật liệu theo tiêu chuẩn Việt Nam hoặc quốc tế (BS, ASTM, UL…).
• Thi công đúng kỹ thuật: Vật liệu tốt đến mấy nhưng thi công không đúng kỹ thuật (ví dụ: không đảm bảo khe hở chống cháy, không dán kín các mối nối của thạch cao chống cháy) cũng sẽ không phát huy hiệu quả.
• Kiểm định định kỳ: Hệ thống PCCC và các vật liệu chống cháy cần được kiểm định định kỳ theo quy định.
• Kết hợp với hệ thống PCCC chủ động: Vật liệu chống cháy là giải pháp PCCC bị động. Cần kết hợp với hệ thống PCCC chủ động như báo cháy tự động, chữa cháy tự động (sprinkler), bình chữa cháy, hệ thống hút khói.
• Đào tạo thoát hiểm: Khách hàng và nhân viên cần được hướng dẫn rõ ràng về lối thoát hiểm và quy trình ứng phó khi có sự cố.

Đầu tư vào vật liệu chống cháy tối ưu cho quán karaoke không phải là một khoản chi phí đơn thuần mà là một khoản đầu tư mang tính sống còn. Nó là yếu tố quyết định sự an toàn của con người, sự bền vững của hoạt động kinh doanh và uy tín của chủ đầu tư. Hãy đặt an toàn PCCC lên hàng đầu, lựa chọn đúng vật liệu, thi công đúng kỹ thuật và thường xuyên kiểm tra, bảo trì để phòng tránh những thảm họa không đáng có.